Η γυναίκα στην χριστιανική μας παράδοση(1)

Η διεθνής κοινωνία έχει, ως γνωστόν, αφιερώσει μία ήμερα του χρόνου προς τιμήν της γυναίκας. Την ήμε­ρα αυτή πολλά ακούγονται, γράφονται και λέγονται, από διεθνή βήματα, τον παγκόσμιο τύπο, τα μέσα ενημερώσε­ως, από άτομα και συλλόγους, προς τιμήν της Και είναι αυτό βεβαίως κάτι πολύ καλό και χρήσιμο, γιατί δί­νεται ή ευκαιρία να εξαρθεί ή αξία της γυναίκας, ό ρόλος καί ή αποστολή της στη ζωή, την κοινωνία καί τον πολιτισμό.

Όμως ή γυναίκα πουθενά άλλου δε βρίσκει τον πλήρη, τον άξιο καί αληθινό της λόγο, για τη φύση καί τη «μοίρα»  της, ούτε στις θρησκείες, ούτε στίς φιλοσοφίες, ούτε στίς κοινωνιολογίες καί τίς ανθρωπολογίες, όπως τον βρίσκει στη χριστιανική αποκάλυψη, στη βιβλιοπατερική μας παράδοση.

Στήν ορθόδοξη ανθρωπολογία κατά τρόπο αυθεντικό καί αλάνθαστο, φωτίζονται καί λύνονται όλα τα προβλήματα πού συνδέονται με τη γυναικεία ύπαρξη από καταβολής της μέχρι σήμερα.

Ή γυναίκα, λοιπόν, κατά τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, έπλάσθη μαζί με τον Αδάμ, αποτελώντας με αυτόν τον ένα «θεοειδή» άνθρωπο. Χαρακτηριστική είναι ή φράση της Αγίας Γραφής: «καί έποίησεν ό Θεός τόν άνθρωπον, κατ'εικό­να Θεού έποίησεν αυτόν, άρσεν καί θήλυ έποίησεν αυτούς» (Γεν. 1,27). "Οπως επίσης, πολύ ενδιαφέρων είναι καί ό σχο­λιασμός του Μ. Βασιλείου: «το θήλυ όμοτίμως τω άρρενι παρά του Κτίσαντος γέγονε».

Έτσι, καθίσταται φανερή ή θέση της γυναίκας μέσα στο σχέδιο του Θεού. θα ήταν ό σύντροφος καί ό συνεργάτης του Αδάμ, όμοιος καί ισότιμος με αυτόν κατά πάντα, συμμέτοχος καί ουγκληρονόμος της Βασιλείας (Γεν. 2,18-24).
Ή επακολουθήσασα όμως πτώση του ανθρώπου επέφερε ανατροπή των δεδομένων της δημιουργίας καί ή γυναίκα επωμίζεται, μαζί με τον άνδρα, τίς φοβερές συνέπειες της πτώσεως, στο μέτρο πού πρώτη αυτή γίνεται το όργανον του «όφεως» καί ή θύρα της πτώσεως (Γεν. 3,1-7).

Μετά την πτώση ό άνθρωπος περιέπεσε σε κατάσταση δουλείας. Ό μεν άνδρας υποδουλώθηκε στη φύση, ή δε γυναί­κα στον άνδρα. Καί οι δύο, στο κακό. Ή γυναίκα ενώ «προ της παρακοής ομότιμος ην τω άνδρί» (Χρυσόστομος), μετά την πα­ρακοή, χάνει αυτή την όμοτιμία. Ή θεία «ετυμηγορία»: «έν λύπαις τέξη τέκνα καί προς τον άνδρα σου ή αποστροφή σου καί αυτός σου κυριεύσει» (Γεν. 3,16-19) αποτελεί το κλειδί για την ερμηνεία όλης της μετέπειτα τραγικής καταστάσεως της γυ­ναίκας μέσα στους αιώνες. Ό ίερός Χρυσόστομος σχολιάζει: «Είδες πώς πανταχού ου τη φύσει αλλά τη απάτη καί τη αμαρτία δείκνυσι την δουλείαν ακολουθούσαν; Μετά την άμαρτίαν, προς τον άνδρα σου ή αποστροφή σου καί αυτός σου κυριεύ­σει. Έποίησά σε, φησίν, όμότιμον ουκ έχρήσω καλώς τη αρχή· μετάβηθι προς την ύποταγήν. Ουκ ήνεγκας την έλευθερίαν κατάδεξαι την δουλείαν γενοϋ των αρχομένων καί τον άνδρα έπίγνωθι κύριον» (Λογ. Εις την Γένεσιν Α'}.
Ή γυναίκα, δοκιμάζοντας τους πικρούς καρπούς της παρα­βάσεως, διατελεί έκτοτε υπό την τυραννική εξουσία του ανδρός, ό όποιος έχει το δικαίωμα ακόμη καί να τη θανατώνει, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανένα. Αρχαίες πολιτείες καί λαοί, μερικοί μάλιστα θεωρούμενοι περισσότερο από άλλους πολιτισμένοι (όπως π.χ. ή αρχαία Ελλάδα) αντιμετωπίζουν την γυναίκα ως "res", ως πράγμα, ως όν χωρίς αξία. Ακόμη καί οί διανοούμενοι, οι φιλόσοφοι, οί ποιηταί καί οι νομοθέται τους έχουν πολύ ταπεινή ιδέα γι' αυτήν καί εκφράζονται άπαξιωτικά για την ϋπαρξή της. «Έτσι το πάν συνετέλεσε ή γυναίκα να γίνει για τον άνδρα ένα αντικείμενο εύχαριστήσεως ή δεσποτικής επιρροής» (Εύδοκίμωφ).

O Άγ.Γρηγόριος ό Θεολόγος αναγκάζεται να διαμαρτυ­ρηθεί έντονα για την άδικη καί άνιση μεταχείριση της γυναίκας στην εποχή του: «Καί γυνή μεν κακώς βουλευσαμένη περί κοίτην ανδρός, μοιχάται καί πικρά εντεύθεν τα των νόμων έπιτίμια. Άνήρ δε καταπορνεύων γυναικός, ανεύθυνος; Ουκ επαινώ την συνήθειαν. "Ανδρες γαρ οί νομοθετούντες, δια τούτο κα­τά γυναικών ή νομοθεσία».
Φωτεινή εξαίρεση στον αρχαίο κόσμο αποτελούσε, ή θέση της γυναίκας στό λαό Ισραήλ. Ο λαός αυτός με την εξ άποκαλύψεως θρησκεία του,είχε σε ιδιαίτερη περιωπή τη γυναίκα καί δεν παραγνώριζε την αξία καί την προσφορά της στην οικογέ­νεια καί την κοινωνία, θεωρώντας την συνοικοδόμο με τον άνδρα του πολιτισμού: «σοφαί γυναίκες ώκοδόμησαν οίκους» (Παροιμ. 14,1). Είναι δε γνωστό ότι πολλές από αυτές ανελάμ­βαναν ηγετικούς ρόλους στην κοινωνία. Σέ αυτές τίς σπουδαίες γυναίκες άναφέρεται-καί ό Απ. Πέτρος γράφοντας: «ούτω γαρ ποτέ καί αί άγιαι γυναίκες αϊ έλπίζουσαι επί τον Θεόν έκόσμουν έαυτάς, ύποτασσόμεναι τοις ιδίοις άνδράσιν... άγαθοποιούσαι καί μη φοβούμενοι μηδεμίαν πτόησιν» (Α' Πέτρ. 3.51)

Πολύ συχνά στην Παλαιά Διαθήκη εξαίρεται μετ'εγκωμίων το μεγαλείο της γυναικείας αρετής καί θεωρείται αληθινός θη­σαυρός ή παρουσία της: «γυναίκα άνδρείαν τίς εύρήοει; τιμιωτέρα δε εστί λίθων πολυτελών ή τοιαύτη» (Παροιμ. 31, 10). Ή γυναίκα αυτή, καθώς την σκιαγραφεί ή Γραφή, αποτελεί ευλο­γία και στήριγμα για τον άνδρα καί την οικογένεια της καί υπό­δειγμα εργατικότητας καί νοικοκυροσύνης. Ιδού μερικά από τα χαρισματικά χαρακτηριστικά της σε μετάφραση: 
«Εις αυτήν έχει πεποίθησιν καί στηρίζεται με θάρρος ή καρδία του ανδρός της. Καθ'όλον της τον βίον εργάζεται δια το καλόν του ανδρός της. Το στόμα της το ανοίγει με προσοχήν, σύμφωνα με τον νόμον του Θεού (26). Ανοίγει τα χέρια της καί απλόχερα δίδειεις τους πτωχούς» (20). «Δωρεά Θεού είναι γυναίκα σιωπηλή. Δεν υπάρχει κανένα αντάλλαγμα μιας πεπαιδευμένης κατά Θεόν γυναικείας ψυχής. "Οπως ό ανατέλλων ήλιος εις τα ύψη του ουρανού του Κυρίου, έτσι καί το ψυχικό κάλλος της ενάρετου γυναικός λάμπει μέσα είς τον οίκον της» (Σοφ. Σειρ. 26, 13-18}. Ή αληθινή γυναίκα είναι άξια θαυμασμού, γιατί ό πλούτος καί ή δύναμη της αρετής της υπερβαίνει κάθε άλλο χάρισμα: «πολλαί θυγατέρες έκτήσαντο πλοϋτον, πολλοί εποίησαν δύναμιν, συ δε (ή ενάρετη) ύπέρκεισαι καί υπέργηρος πάσας» (Παροιμ. 31,29).(Συνεχίζεται)
του Αρχιμανδρίτου Αθηναγόρα Καραμαντζάνη